“ Bir insana olduğu kimi davranilarsa, o insan olduğu kimi qalar. Ola bileceyi kimi davranilarsa, o zaman ola bileceyi kimi olar” ( Goethe) Bu yaxinlarda bir refiqemle müzakire etdiyimiz mövzudan sonra bele bir yazi yazmaq qerarina geldim. Yaşadiğimiz cemiyyetde uşaqlarin ekseriyyetinin heyatlari aileleri terefinden idare olunur desek yanilmariq. Eslinde ilk baxişda bu normal bir şeydi, ancaq her şeyinde bir zamani var. Uşaği müeyyen yaşa kimi nezaretde saxlayib, düzgün yetirşdire bilmisinizse bundan sonra heç bir tehlüke yoxdur. Artiq özünü derk eden yetişkin her bir insan ona öyredilenleri nümune götürecek, ona olan güveni itirme qorxusu olduğu üçün daha diqqetli olacaq. Özünü her kese subut etmek üçün, ona serbestliyi vermekde, ona istediyi heyati seçmeye imkan yaratdiğiniz üçün her addiminda sizi teeccüblendirmek isteyecek. Beleliklede siz onu özü kimi yetişdire bileceksiniz. Ama yooooooox bizde bu çox nadir hallarda bele olur. Aile her zaman uşağina tesir etmeye çalişir, onu heyatla baş – başa qoymaq istemir. Uşağinin ne istediyini, neyin onun xeyrine olacağini, hansi peşeni seçeceyini, kiminle evleneceyini, kiminle dostluq edeceyini, uşağinin adini ne qoyacağina kimi aile müdaxile edir. İndi deyeceksinizki aile öz övladini düşündüyü üçün bele edir ona yardimci olur meslehet verir. (Meslehet dediyimizin sonu onsuzda onlar isteyen kimi olur çox vaxt.) Ancaq bele düşünenler nezere alinki ölümlü dünyadi sabah bele ne olacaği melum deyil. Ona görede övladlarinizi ele böyütmelisinizki heyatda öz qerarini özü vere bilsin, doluya – boşa düşsün, sehvlerinden öyrensin... Bizleri ele böyüdünki sizin olmadiğiniz zaman heyat qarşisinda aciz qalmayaq! Bugün bizim ölkede yüzminlerle hetda milyonlarla insan öz xeyallarinin, öz isteklerinin arxasinca getmir, daha doğrusu getmesine imkan verilmir. Bele ederek bizi özümüz olmaqdan uzaqlaşdirirlar. Görmek istedikleri bir qabin içine salib bizi o formaya getirmeye çalimirlar ve çooox teessüfler olsunki bu onlarda çoxda gözel alinir. Artiq her addimimida etrafimizin istediyi kimi bir insan olmağa çalişiriq. Artiq heyatimizi yazan qelem bizim deyilde bir başqasinin elinde olur. İstediyi kimi yazir bizde susub onlarin yazdiği sehnecikleri bacardiğimiz şekilde oynayiriq. Oyunun sonu yaxşi olduğu zaman bax biz etdik bunu unutma deye günde üzümüze vurarlar, sonu pis olduğu zamansa qismetin beleymiş yaradan bele yazib deyerek teselli vererler ama heç vaxt ağillarina bele gelmez, gelse bele bunu etiraf edmeye dilleri gelmezki bizim heyatimizi yazan qelem onlarin elinde idi.
|