Günümüzde Rusiya için şimali qafqaziyanın öneminin arttığı görülmektedir. Soveytler biriliği dağıldığdan sonra Rusiya Qara denizdeki esas limanlarını itirdi. Mariupol, Odessa, Illisevsk limanları Ukrayna'ya devletine verildi. Rusya'nın Qaradeniz'de elinde qalani en böyük limanı Novorossisk’tir. Hardaysa Rusiya petrolunun 30% i bu limandan ıhrac edilmektedir. Buna göre Rusiya devleti Novorossiski limanını böyütme faliyetleri başlattı ve 44.9 milyon tonluq kapastesini 63 milyon tona yükseltmeyi hedeflemktedir. bu onu gösterir ki hele Rusiya yaxın geleckte de Qara Denizdeki limanlardan istifade etmek mecburiyyetinde qalacağ. Rusiya Qara denizdeki hegemon gücünü devam ettirmek için ise çoxlu herbi yollara baş vurur. bunun en bariz örneklerinden de Ahbazyanın Gudautan limanını askeri üst olarağ istifade ettiyidir. Axbazyanın deniz sahillerinde devre vuran gemiler rus gemileridir, bu gemiler hem axbazyanın hemde Rusiya devletinin güvenliyini sağlamaktadır. bunun xaricinde Rusya gemi donanması, Sebastopol'da ya da Gürcistan limanlarında imzalanan anlaşmalara göre qalabilir, lakin geçici olaraq. eslinde Rusiyanın istediyi Qara denizde damimi qamağdır ama bu beynelxaq deniz hukukuna aykırı olduğu için qala bilmir, sadece kiçik zaman aralığlarında deyişiklikler eyelrek qalmağa çalışır. Bü gün jepolitik açıdan rusiya üçün Şimali qafqaziyadaki en vacib ve önemli olan ordaki Qara deniz sahillerindeki enerji xetleridir. Azerbaycan petrolünü ve Qazaxıstan petrolunun böyük bir hissesi şu anda qafqaziyadan geçib avrupaya ve beynelxaq bazarlara çattırılır. Mavi Akım" denen Türk-Rus gaz daşıma projesi yene de Şimali Qafqaziyanın sahillerinden keçir.... Güzergahı: Stavropol-Tuapse (Jubga)-Samsun'dur. Şimali Qafqaziya soveytler vaxtında sadece 1% petrol üretimi gerçekleştiriken hardasa 40% petrol satımı gerçekleştirirdi, ele buna göre rusiya burdan petrol çıxardmağı deyil sadece petrol satmağı planlamağdadır. bununların xaricindede çevresel tehlükelerde büruze vermektedir, hansiki limanlarını genişletmey çalışan rusya deniz kirliliğine heç baxmadan özüne lazım olan işleri görmektedir bu da dünya ekologiya mütexesisleri terefinden qınanmağdadır ve buna qarşı hüquqi ve politik uygulamalar getireceylerini söylemktedirler. dünyanın Şimali Qafqaziya baxışın da deyinirsek, Rusiyada gördüyümüzü burdad görürük çünki qerb avrupa ölkelerii olsun Şimali avrupa ölkeleri olsun ve en vacibi Amerika olsun hamsı burda enerji xetlerinin keçtiyi qara deniz sahillerine göre diqqet eleyib önemsemektedirler. ama bezi ölkelerin özellikle Amerikanın Rusiyayı çevreleme politikası açısındanda amerika bu bölgeler çox diqqet elemktedir. B u Günki dünya düzeninde Şimali Qafqaziya bölgesine baxdığımızda sadce bu çatışmaların seyrinde devam eden bir düzen gözrülmektedir.
Copyright MyCorp © 2025
