Carl Sagana görə biz var ola
biliriksə, kainatın böyüklüyünü
düşündüyümüzdə bizdən başqa canlıların da
olması mümkün. Astrofizikçi Frank Drak,e qurduğu
tənliklə milyardda bir planetdə həyat varsa cəmdə 6 milyarddan
çox planetdə həyat olduğunu hesablayır. Enrico Fermi isə həyatın
bu qədər məşhur olduğunu düşünsək necə bizdən başqa
bəziləriylə qarşılaşmadığımızı sorğulayır.
9. Tunguska hadisəsi
30 İyun 1908 günü səhər saat təxminən 7:45 sularında
Sibiryanın orta seqmentlərindəki Podkamennaya Tunguska Çayı
yaxınlarında böyük bir göy partlaması yaşanmışdır.
Partlama 10-15 min tonluq bir dinamit kütləsinin partlamasına
ekvivalent idi. Qəti olmayan məlumatlara görə partlamanın
səbəbinin, bir kometa parçasının ya da meteorun yer
kürəsiyə çarpması olduğu sanılmaqdadır. Qəribə olan meteor
parçasının tapıla bilməməsi.
8. Nadir olan anti maddə
Nəzəriyyədə maddə və anti maddənin eyni anda və eyni hadisələ meydana
gəldiyi iddia edilər. Normal baryon parçası meydana gəldiyində,
eyni kütlənin tərs yüklüsü də meydana gələr.
Laboratuarlarda illərcə anti maddə çıxarılsa da təbiətdə bunu
görə bilmirik. Olması lazım olan antimaddelerin hara getdiyi bir
sual işarəsi.
7. Şüur
Davranışçılıq
qaydasındakılar zehinin şərtlənmiş reaksiyalar olduğunu müdafiə
edərlər. Yenə də öz düşüncələrimizi əks etdirə bilmə
qabiliyyətimizin çox diqqətə çarpan və maraqlı olduğunu
inkar edə bilmərik. Əgər bu beynimizin işinin bir təsiridirsə o zaman
kompüterlərin də özlərinin fərqinə varıb bərabər haqqlar
istəməsi çox ola biləcək. Şüur, onu daşıyan beyin
öldüyündə qalarmı? Gerçək şüuru,
proqramlaşdırılmış bir dizayndan necə ayırt edə bilərik? Bu suallar bir
robot ya da qarabasmala danışmayıncaya qədər cavabsız qalacaq kimi
görünür
6. Qaranlıq maddə və qaranlıq enerji
Günümüzdəki son kainat modellərinə baxdığımızda bizim
görə bildiyimizin kənarında kainatının sanki sonsuzluğa uzandığını
görürük. Yalnız kainatın yüzdə 4ünü
birbaşa olaraq qəbul edə bilirik. Geriyə qalan görünməz, nə
olduğunu bilmədiyimiz mənasını verən ‘qaranlıq maddə' olaraq
adlandırılır. Qaranlıq maddəyə yoldaşlıq edən enerjini də birbaşa
olaraq qəbul edə bilmirik.
5. Zaman
Zamanı bildiyinizimi
sanırsınız? Zaman ilə əlaqəli sözləri istifadə etmədən zamanı
təyin edə bilərsinizmi? Zaman zamandır işdə. Hər hadisənin eyni anda
olmasını və keçmişdə yaşananın irəlidə yaşanacaq olandan
ayrılmasını təmin edən bir şeydir. Kosmos kimi bir
ölçüdürmü? Ya da dijital saatların satışını
artırmaq üçün yaradılan bir illüziyamı?
Dünyadakı ən ağıllı insanın belə bunları düşünərkən başı
dönər.
. Kainatın sonu Dünyanın əlbət bir gün
sona çatacağına dair görüşlər hər kəsə görə
dəyişir. Bir çox ehtimal olduğu düşünülür.
Bunlardan bir dənəsi, dünyanın böyüməyə davam etməsi və
ən sonunda partlayaraq bir toz buludu halına geri dönməsi. Bir
başqa görüş isə, yer çəkilişinin sona çataraq
bütün dünyanın tək bir nöqtəyə geri dönməsi
yəni yeni bir ‘Böyük partlama' olması. 4. Kainatın başlanğıcı
Kainatın başlanğıcı necə idi? Kainatın başlanğıcı var idimi? Əgər
kainat bizim bildiyimiz hər şeyi ehtiva edirsə, zaman anlayışıda daxil,
o zaman başlanğıcdan da əvvəli mümkündür.
Günümüzdəki nəzəriyyələr ümumiyyətlə
‘Böyük Partlama' dan bəhs edir. Böyük
partlamanın hələ davam etdiyi düşünülür. Yaxşı
partlamağı başladan nə idi? Bütün bu enerji haradan gəldi?
Əgər ‘Dünyanı və bütün fiziki qaydaları Tanrı
yaratdı' desək bu suallar təbii ki Heç bir məna ifadə etməz
2. ‘Çox Kainatlılıq' nəzəriyyəsi
Günümüzün kvant fizikaçıları eyni zamanda və
boşukta başqa bir kainatın mümkün ola biləcəyini
düşünür. Bu digər kainatların özlərinə xüsusi
tarix, gələcək və fizika qaydaları var. İndilərdə bu nəzəriyyə rəğbət
görməsə də gələcəkdə bir kainatdan digərinə səyahət etmək
mümkün ola bilər.
1. ‘Böyük Birləşmə' nəzəriyyəsi
İllərdir fizikaçılar Nyutonun klassik fizika nəzəriyyəsi ,
Eynşteynin nisbilik qaydası və Heisenbergin kvant fizikası
arasındakı fərqi tapmağa çalışdılar. Bu üç fizika
qanunu digərlərini əhəmiyyət vermədən öz qaydalarına görə
eyni kainatı şərhə işlə/çalışarlar. Buna görə
fizikaçılar ‘Böyük BirleşimTeorisini qurdular.
Beləcə fizika qaydaları bir-birlərinin əskik qalan tərəfləri
tamamlamağa çalışdılar. Bəlkə gerçəkdə belə bir şey yox;
bəlkə də insan mənliyi bunu anlayabilcek tutumda deyil. Hər nə olursa
olsun bu mövzu elm adamlarını ortaq bir məxrəcdə
görüşdürdü.