 |
| Our poll |
Forum Yenidən İstifadəyə verilsinmi ?
Tam səslər: 23
|
Cəmi online: 1 Qonaq: 1 İstifadəçi: 0
|
|
|
| Qeribler.com |
| Welcome Qonaq | RSS |
Main » 2008 » Sentyabr » 27 » Məhəmməd Əmin Rəsulzadə
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə | 10.38 |
MÄHÄMMÄD ÄMİN RÄSULZADÄ
31 yanvar 1884-cü ildä Bakının Novxanı kändindä dindar ailädä dünyaya göz açmışdır. İlk tähsilini maarifpärvär ziyalılarımızdan Ç. M. Qänizadänin ilk däfä äsasını qoyduğu vä müdirlik etdiyi 2-ci «Müsälmani vä rusi» mäktäbindä almışdı. Şer vä mäqaläläri ilä o dövrün tanınmış qäzet vä jurnallarından «İrşad», «Täräqqi», «Füyuzat» vä b. mätbuat orqanlarında fäal çıxış edirdi. Gänc yaşlarından inqilabi häräkata qoşulmuş, Sättarxanın rähbärliyi ilä İran monarxiyasını silkäläyän milli-azadlıq mübarizäsinä räğbät bäslämiş, bu häräkatın fädailäri ilä görüşmüşdür. O, 1910-cu ildä İran Demokratik partiyasının özülünü qoyanlardan biridir. 1911-ci ilin oktyabr ayında Bakıda Tağı Nağı oğlu, Mähämmäd Äli Räsulzadä vä Abbas Kazımzadänin qurduğu «Türk ädämi-märkäziyyät Müsavat» firqäsinin tezliklä üzvü olur vä onun liderlärindän birinä çevrilir. M. Ä. Räsulzadä 1917-ci ilin oktyabr ayında Müsavatın Bakıda keçirilän 1-ci qurultayında partiyanın MK-nın sädri seçilir. Ondan ävväl isä Rusiya Dövlät Dumasının deputatı väsiqäsini daşıyırdı.
Zaqafqaziya Seymi 26 May 1918-ci ildä Gürcüstanın özünü müstäqil elan etmäsi ilä parçalandı. Seymin Azärbaycan nümayändäläri mayın 28-dä Tiflisdä keçirilän iclaslarında Azärbaycan Xalq Cumhuriyyätinin istiqlal bäyannamäsini elan etmäklä yanaşı M.Ä.Räsulzadäni Milli Şuranın sädri seçdilär. Onun haqqında «Azärbaycan» qäzetinin 1918-ci il tarixli 35-ci nömräsindä belä yazılırdı:
«Sevgili mühärrimiz, istäkli natiqimiz, millät yolunda canını nisar edän cämaät xadimimiz Räsulzadä Mähämmäd Ämin cänabları 3 gündür şähärimizä varid olmuşdur. Azärbaycan imarätinin binasını qoyan, bu uğurda qeyrätli häyatını tählükäyä atmış olan Mähämmäd Ämin äfändi biz Azärbaycan türkläri ücün işıqlı bir ulduz rolu oynayaraq istiqlali milli yolunu Nikolay vä Protonov dövrünün zülm gecälärindä belä böyük bir xidmät göstärmişdir. Hälä növcavan ikän 1905 inqilabından sonra meydani-siyasät vä ictimaiyyä atılaraq o vaxt yenicä täsisä başlayan milli-siyasi täşkilatımızda mühüm mövqelär tutduqdan sonra irtica dövrünün hülulilä rus qara güruhunun qäzäbinä giriftar olub İrana qaçmış vä orada däxi müsälmanların mänafeini canından äziz tutaraq İran inqilabçıları ilä äl-älä veräräk bir täräfdän «İrani-nou» qäzetäsi näşrilä millätin fädailär zümräsindä Mähämmäd Äli şahın yakıcı, yıkıcı keyf maişası müqabilindä mübarizä etmişdir... Bakının Rusiyayamı, Azärbaycanamı mäxsus olması mäsäläsindä Mähämmäd Ämin Äfändi tarixi, mädäni, iqtisadi dälillär ilä Bakının Azärbaycanın başı vä gözü olduğunu isbata qalxmışdı vä haqqımızda bunca haqsızlıq işlämiş olan dövlätlärä protesto verdi. 20 yaşından bu günädäk 31 il müddätindä Türklük, İslamlıq, Hürriyyät vä İstiqlaliyyät uğrunda Mähämmäd Ämin äfändi fövqälade fädakarlıq göstärmişdir.»
1920-ci ilin 27 aprelindä axşam saat 11-de Azärbaycan Cumhuriyyäti Mäclisi-Mäbusanın fövqäladä iclasında säs çoxluğu ilä 7 bändlik qärar äsasında hakimiyyät dinc yolla kommunistlärä tähvil verildi. Az sonra repressiyalar başlamış yalnız B.İ.Stalinin bu işä müdaxiläsindän sonra azad edilmişdir. Bir müddät Moskvada işläsä dä 1922-ci ildän Mähämmäd Ämin bäyin taleyinin mühacirät dövrü başlayır. Türkiyädä vä Almaniyada yaşadığı illärdä «Äsrimıziın Säyavuşu», «İstiqlal mäfkuräsi vä gänclik», «Çağdaş Azärbaycan ädäbiyyatı», «Çağdaş Azärbaycan tarixi» vä s. äsärlärin müällifidir.
Azärbaycan xalqının vätänpärvär oğlu görkämli siyasi xadimi Mähämmäd Ämin Räsulzadä 1955-ci il Martın 6-da Ankarada şäkär xästäliyinin uzun müddätli äzabları içärisindä gözlärini äbädi yummuşdur.
"Bir Kärä Yüksälän Bayraq Bir Daha Enmäz!"
|
|
Category: Ordan-burdan |
Views: 985 |
Added by: Salik
| Rating: 0.0/0 |
|
|  |
